Kinderen in armoede - Armoede Groningen

In Groningen leven 7.400 kinderen in armoede (Sociaal Planbureau Groningen, 2023). Opgroeien in armoede heeft impact op vrijwel alle levensgebieden van kinderen en jongeren. Zo hebben kinderen die opgroeien in armoede vaak te maken met sociale uitsluiting, slechtere schoolprestaties en meer kans op overgewicht en gezondheidsproblemen. Dingen die voor andere kinderen normaal zijn, hebben of kunnen zij vaak niet. Zo hebben ze niet vanzelfsprekend elke dag een warme maaltijd, toegang tot sportactiviteiten of geld voor nieuwe kleren. Het is uitermate belangrijk om op jonge leeftijd te investeren in kinderen die opgroeien in armoede om de schadelijke effecten op latere leeftijd te beperken.

Stress en opvoeding

Langdurige armoede kan een vorm van chronische stress bij ouders veroorzaken. Dit heeft een negatieve invloed op hun psychisch welzijn, hun rol als opvoeder en de interactie tussen ouders en kind. Ouders ervaren niet alleen geldzorgen, maar mogelijk ook schuldgevoelens, gevoelens van falen en incompetentie.

Verder spelen schaamte en stigmatisering een rol in het leven van veel ouders met (langdurige) geldzorgen. Dit kan zorgen voor gevoelens van machteloosheid, een negatief zelfbeeld en depressieve gevoelens. Door schaamte en stigmatisering trekken ouders zich vaak terug uit sociale situaties en maken zij geen gebruik van voorzieningen, zoals een kindpakket of de voedselbank.

Hoe langer een gezin geldgebrek heeft, des te groter is de kans op nadelige gevolgen voor het welbevinden van kinderen. Deze kinderen voelen zich vaker angstig, afhankelijk en ongelukkig. Dit kan fysieke of psychische klachten tot gevolg hebben zoals hoofdpijn, buikpijn of vermoeidheid.

Lees voor meer informatie de publicatie Opgroeien en opvoeden in armoede van het NJI en de Handreiking Omgaan met kinderarmoede in het sociaal domein.

Armoede en onderwijs

Door stress en een gebrek aan stabiliteit binnen het gezin komen kinderen die opgroeien in armoede vaak minder goed mee op school dan leeftijdsgenootjes. Dit gaat ook later ten koste van de kansen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Kinderen die opgroeien in armoede hebben vaak een onderwijsachterstand en hierdoor lagere onderwijskansen. Ook hebben jongeren in armoede een grotere kans op het vroegtijdig schoolverlaten, zonder een startkwalificatie.

Om kinderen die opgroeien in armoede beter te helpen, werken steeds meer scholen met een brugfunctionaris. De brugfunctionaris slaat een brug tussen school, kind en gezin en zorgt ervoor dat kinderen mee kunnen blijven doen en hun talenten kunnen ontwikkelen. Door vroegtijdig problemen in de thuissituatie te signaleren en daar wat aan te doen, werkt het concept preventief en draagt het bij aan gelijke kansen voor ieder kind. Ervaringen en meer informatie over de brugfunctionaris: Brochure De Brugfunctionaris op school en de PowerpointPresentatie De Brugfunctionaris op school.

Meer weten over wat je als leerkracht kan betekenen voor kinderen in armoede? Lees het artikel Omgaan met armoede op school van het NJI en de Handreiking omgaan met armoede op scholen van de Rijksoverheid. In de brochure Omgaan met armoede op scholen vind je een aantal inspirerende voorbeelden uit het land.

Fondsen en initiatieven voor kinderen in armoede

Gelukkig zijn er in Groningen veel fondsen en initiatieven waar gezinnen in armoede gebruik van kunnen maken. Hierdoor kunnen kinderen meer meedoen aan de maatschappij.

Stichting Leergeld biedt kinderen de kans om mee te doen. Bijvoorbeeld door een fiets, contributie voor muziek- of sportvereniging of traktatie op school.

Jeugdfonds Sport & Cultuur Groningen betaalt de contributie of het lesgeld voor kinderen en jongeren uit gezinnen waar te weinig geld is voor een sportclub, muziek– of dansles, schilderen, theaterschool of een andere creatieve cursus.

Alliantie Kinderarmoede bundelt landelijk de krachten om armoede onder kinderen te bestrijden. Bekijk de website Alliantiekinderarmoede.nl voor alle aangesloten partners, nieuwste publicaties en kennissessies.